Agayuliyararput/Our Way of Making Prayer
eBook - ePub

Agayuliyararput/Our Way of Making Prayer

Kegginaqut, Kangiit-llu/Yup'ik Masks and the Stories They Tell

Ann Fienup-Riordan, Marie Meade, Ann Fienup-Riordan

Compartir libro
  1. 272 páginas
  2. English
  3. ePUB (apto para móviles)
  4. Disponible en iOS y Android
eBook - ePub

Agayuliyararput/Our Way of Making Prayer

Kegginaqut, Kangiit-llu/Yup'ik Masks and the Stories They Tell

Ann Fienup-Riordan, Marie Meade, Ann Fienup-Riordan

Detalles del libro
Vista previa del libro
Índice
Citas

Información del libro

Drawing on the remembrances of elders who were born in the early 1900s and saw the last masked Yup'ik dances before missionary efforts forced their decline, Agayuliyararput is a collection of first-person accounts of the rich culture surrounding Yup'ik masks. Stories by thirty-three elders from all over southwestern Alaska, presented in parallel Yup'ik and English texts, include a wealth of information about the creation and function of masks and the environment in which they flourished. The full-length, unannotated stories are complete with features of oral storytelling such as repetition and digression; the language of the English translation follows the Yup'ik idiom as closely as possible. Reminiscences about the cultural setting of masked dancing are grouped into chapters on the traditional Yup'ik ceremonial cycle, the use of masks, life in the qasgiq (communal men's house), the supression and revival of masked dancing, maskmaking, and dance and song. Stories are grouped geographically, representing the Yukon, Kuskokwim, and coastal areas. The subjects of the stories and the masks made to accompany them are the Arctic animals, beings, and natural forces on which humans depended. This book will be treasured by the Yup'ik residents of southwestern Alaska and an international audience of linguists, folklorists, anthropologists, and art historians.

Preguntas frecuentes

¿Cómo cancelo mi suscripción?
Simplemente, dirígete a la sección ajustes de la cuenta y haz clic en «Cancelar suscripción». Así de sencillo. Después de cancelar tu suscripción, esta permanecerá activa el tiempo restante que hayas pagado. Obtén más información aquí.
¿Cómo descargo los libros?
Por el momento, todos nuestros libros ePub adaptables a dispositivos móviles se pueden descargar a través de la aplicación. La mayor parte de nuestros PDF también se puede descargar y ya estamos trabajando para que el resto también sea descargable. Obtén más información aquí.
¿En qué se diferencian los planes de precios?
Ambos planes te permiten acceder por completo a la biblioteca y a todas las funciones de Perlego. Las únicas diferencias son el precio y el período de suscripción: con el plan anual ahorrarás en torno a un 30 % en comparación con 12 meses de un plan mensual.
¿Qué es Perlego?
Somos un servicio de suscripción de libros de texto en línea que te permite acceder a toda una biblioteca en línea por menos de lo que cuesta un libro al mes. Con más de un millón de libros sobre más de 1000 categorías, ¡tenemos todo lo que necesitas! Obtén más información aquí.
¿Perlego ofrece la función de texto a voz?
Busca el símbolo de lectura en voz alta en tu próximo libro para ver si puedes escucharlo. La herramienta de lectura en voz alta lee el texto en voz alta por ti, resaltando el texto a medida que se lee. Puedes pausarla, acelerarla y ralentizarla. Obtén más información aquí.
¿Es Agayuliyararput/Our Way of Making Prayer un PDF/ePUB en línea?
Sí, puedes acceder a Agayuliyararput/Our Way of Making Prayer de Ann Fienup-Riordan, Marie Meade, Ann Fienup-Riordan en formato PDF o ePUB, así como a otros libros populares de Sciences sociales y Études amérindiennes. Tenemos más de un millón de libros disponibles en nuestro catálogo para que explores.

Información

Año
2015
ISBN
9780295998664

1. Kalikat Ikirrluki

Paul John-ankuk Andy Paukan-aaq-llu qalartellrak kegginaqut taicimallratnek Asaacaryamun Sheldon Jackson Museum-aamek 1989-aami.
Paul John, Nunakauyaq, April 1994
Cali-llu tuatnamacimcetun, piciryararkiumacimcetun, man’a maa-i kiingan nutemllarmun tangrruteksaguskevvut yuraq umyuaqelriani, ellarpallraam yui tamaq’apiarmeng yuraucirluteng ellmeng pimeggnek. Tamaani-llu ellarpall’er man’a kassugluku eglertellriartaitellruyaaquq, tengssuutetaitellrani, phone-artaitellrani, satellite-artaitellrani-llu. Qaillun nunarraminek tuaken cayarani aperturyarturciigatellruyaaqaa yuum yaaqsilrianun. Tuaten pisciigatellrung’ermi Agayutem tua-i piciryararkirluta cakuciungramta yuurcetellruyaaqelliniakut tuaten cayarangqelliniluta. Maa-i mat’um nalliini tangrrutngurtuq kiimi nutemllarmun mat’umun yuraq man’a.
Andy Paukan, Negeqliq, April 1994
Tamana pitekluku makut teggnerraat tua-i ikayuqluki qanertekluki makut maani ciuliamta a
image
kut piliallrit atullrit ataam makunun ayagyuanun tangercelluki. Ellaita iingitgun tangercelluki teggnernun makunun nalqigucelluki qayuw’ atutullrit, qayuwa-11’ piliaqetullrit. Tua-i nalqigcesqumaluki taumek ayagnillruukuk Tim Troll-aq-llu.
Tua-llu ayagniqatallratni yuarluta naken tamakunek yugtarnek pilianek ut’ruciyuumallemtenek. Tua Sheldon Jackson-aamek uumek niilluta tamaani yugtaat amllerrniluki. Tua-i 1989 Mountain Village-ami festival potlatch-aqataata tuani tamakut yugtaat nasvagyugluki kinguliamtenun makunun. Waniwa-11’ una wani [Paul John] tuani uitallruuq tamakut nasvallratni. Nallunriciiqaa kingunermini camani tamakut taikata qaill’ auluklerkait.
Ukugnek ta
image
aam teggenregnek Wassilie Evan—tayima allragni yuunri
image
lullruuq taun’ angun—una-llu Willie Beans Mountain Village-armiu, teggenruagnek, Kuigpagmi-llu piliallrit tamakut kegginaqut atutullrit, cat piliallrit nallunrilagneki tua-i maliklukek Sitka-mun atraullukek. Tuan’ atraqatallemteni camek nalluyaaqukut qayuwa eglertellerkamteek. Ta
image
aam Peter Corey-m ciuniurluta, Tim Troll-aq malikluku, ciunerluta museum-aamun atraulluta. Tua-i itramta imumun Sheldon Jackson Museum-aamun narrlullagyaaqua, ta
image
aam-qaa makut maani maa-i tangrrarkaput. Cunawa elliviatni camani, storage room, nutaan amlleq yugtaq, Yupiit a
image
kut ciuliamta piliarit uitalriit nalluluki nurcillagyaaqlua.
Nutaan tua-i malrugni erenregni tuani taumi storage room-ami yuvrillruukut tamakunek yugtarnek Kuigpagmiutarnek ceamiutarnek-llu yuarluta. Taukuk tuani Wassillie Evan-am Willie Beans-am-llu tangerrluki tamakut elitaqnaurakek, una-gguq uum piklinia aterpaggluku-llu ciuliaq tauna. Uum-gguq una piliaqellinia elitaqaa-gguq. Tuaten malrugni ernerrluta, piyulkegnek ta
image
aam elkenka tua-i ut’rutarkaurrluta Mt. Village-amun. Qayutun, hundred cipluku canek pilinguanek kegginaqunek ciuliamta-ll’ a
image
kunek atutullritnek ut’rutellruukut tuani.
Malruk ta
image
aam ut’rucullerput Peter Corey-m pillruakut ut’rucesciigatnilukek. Tamaaken nuniitnek anesciigatnilukek. Uum wani Irurpiim, niitnaulalria Kuigpagmi, angalkullrem tamaani, cauyaanek ut’rucugyaaqluta, tua-i kingunranun tamaavet kinguvrinun-llu tangercecugyaaqluku taun’ cauyaq, pisqellrunritaa. Navriuteklermegteggu ecia qagertellrulliniatgu. Cimingnaqsaaqluku-llu tua elluamek cimirpek’naku. Tua-i tauna pitekluku ayaucetellrunritaa. Uum-llu cali Wassilie Evan-am, Anguyagpiim, elitaqluku taum tangtullruniluku Irurpiim cauyaa. Cauyaq tauna angellrunrituq. Angssiyaagpek’nani. Epukegciqapiarluni ta
image
ken yugmek, nasqurluni, tallirluni, irurluni-llu qukamikun ta
image
aam qupumaluni. Kegguteruarluni-llu avatek tamarmek. Tauna elitaqellrua Irurpagmun cauyaqniluku.
A
image
na cali egan, Tuutalgarmi egaciarat qikumek piliaruluni. Ecuilngurmek qikumek piluteng egacitullrulliniluteng tamaani. Ang’uq egalvall’er. Tauna cali ut’rucugyaaqluku, tua-i ut’rutesqevkenaku navegciqniluku eglerrnginanrani. Tamakut-gguq qikut, qikumek tangerqerluni tua-i pililaagyunaituq. Ta
image
aam-gguq cat qikut ilait tua-i ak’anun piutulit, tamakut-gguq ta
image
aam nakmikluki tamaa-i egacitullruut tuaten. Tuani Ecuilnguum iluani tamakucirtangqelliniluni. Taumek picirluta ut’rucullruyaaqerput tauna ut’rutesqellrunritaa.
image
Kuigpagmiullrem angalkum Irurpagmek pilallrata cauyaallran ayuqii. Cauyam teguyaraa yuguaruluni qilui alaunateng, aqsiigken-llu ukimallran avatek ungungssim keggutainek kapusvikumalutek. Cauyam-llu qamani iluan avatiini ciissiruartarluni paralucetun ayuqellrianek tamaa-i-gguq taum angalkum tuunrai. Willie Beans-aaq-llu piuq elliin tangvallruniluku tauna angalkuq tuunrillrani una cauyaq aturluku. Beans-aaq-llu piluni, “Caqerluta eglerrnginanemtei angyakun Kuigglualegmi niitellruaqa cauyallrani. Niitellruarput cauyallrani aturluni tuaten. Kuigpiim akiani akma uitallruuq ellii wangkuta-llu ukalirnerani, taugken qastuluni niitnaqluni. Taq’aqami atunermek nepliraqluni.” Jackson-aam una cauyaq pilqaa Qaluyaanek. Heye-aq-llu cali ayuqiinek pillruluni Kusquqvagmek 1900-aam ayagnengaarallran nalliini. Tamarmek Jacobsen-aankuk Nelson-aaq-llu waten aqsamegnegun qanrualegnek keggutelirlutek pilianek pillruuk, Nelson-aaq-llu qanlliniluni uum canguam yua waten keggutelilrianek qanengqerrarkauniluku. Sheldon Jackson Museum, Sitka
Drum like that belonging to the Yukon angalkuq Irurpak (Long Legs). The handle is a human figure with the body cut open to expose the internal organs, and the opening is lined with animal teeth. Inside the rim are wormlike figures said to represent the angalkuq’s helpers. Willie Beans remembered Irurpak’s using a similar drum in a healing session. He also recalled, “At one time when we were traveling with a boat, at Kuigglualek I heard him drumming. We could hear his drum and him singing. He was on one side of the Yukon River, and we were on the other, but we heard him very clearly. When he finished a song he would make a sound.” Sheldon Jackson Museum, Sitka, IIS171 (49.5 cm diameter)
Tua-i akwaugarpak, ernerpak, unuaqu-llu tuaten umyuarteqluta uum wani kingunrani (Paul John) 1996 Yup’ik Festival-aaqata tamakut ut’rutarkat kegginaqut kinguliamteun tangrresqelluki, makunun-llu teggnernun cali kangiit qanrutkesqelluki kinguliamteun, taun’ umyuaqluku tauna tuani ataam tuani Tuksugmi piyugyaaqluta. Tua-i una ciuliqagtekluku piyullrinek pikumta assinruciquq. Ayuqluku Kuigpagmek Kusquqvagmek-llu caliarit tamakut quyurrluki nasvagyugyaaqluki. Tamaa-i paivngarilliniut. Naken pillerkait nallunrircetai uum [Ann Fienup-Riordan]. Tamakunek akwaugarpak select-aararluta atrautarkanek piniartukut. Taumek ta
image
aam qanrutamci.
Paul John
Makut maani wangkuungramta mikelnguaraput taringesqumaaput ciuliat catullritnek. Tua-i-wa maa-i watua wangkuungramta irniaput, tutgaraput, kinguqlirkait-llu ciuliameng callritnek, tua-i-w’ nallullrat man’a elpekesqumayaaqngamegteggu, wangkuta waten pitarilriani makut maa-i ak’a ciuliamta atullrit tangrresqumaaput. Cali-llu man’a yuraryaraq arulairesqumavkenaku cali nutem avaken ciuliamteek pikngamteggu, imutun tua angelriaruluku cakneq yuraryaraq man’a avaken ciuliamteek atulriaruan.
Cali man’ yuraq pitekluku yuut waten quyurtaalallrat nunanun, tuani tua-i yurarvigkaatni waten ullagaluki naken quyurtaalallrat ikayuurpalliniuq. Ilakuyucim imutun nallunriutekelriatun ayuqluku. Tua-i ilakuyutnguqapiaralliniluni yugnun avaken ayagluta ciuliamteek. Cali-llu ilakuyutnguami tungayiit, ilakutat nalluyaaqerraarluk’ waten yuraq pitekluk’ quyurtaqata nallunriraqluki. Tua-i ilakuyutngulliniami man’ yuraq avaken ayagluni, pimiutauluni, kenkutauluni.
Quliriqaqernaurtua ilakutellrata yuut tua-i-w’ ayagneqelriatun ayuqiitnek. Tamaani yuut ayagassuutaicaaqellruut makunek cukaluteng ayagalrianek. Una-ll’ cali waten ciuliamteek ayagluni qaneryaraq: Ella-gguq allamek yuituq. Tamakut ella allamek yuitnilallermeggni, man’a maa-...

Índice